Eindelijk was het dan zover! Ik moest er lang op wachten (de laatste bijeenkomst was in juni), maar na een zomer bier drinken (en ook nog een keer brouwen) mocht er nu dan eindelijk weer eens serieus over bier worden gesproken.
Eerst even de dochter in bed leggen en daarna snel naar de Prael fietsen. Ik was precies op tijd (kon zelfs nog even een biertje scoren voordat de pret begon). Dit keer stond er een zeer interessant onderwerp op het programma; bier afvullen op fusten. Wat mij betreft een beetje de droom van elke thuisbrouwer en zelf zit ik er ook regelmatig over te denken een paar fusten aan te schaffen (alhoewel de hoeveelheid spullen voor bierbrouwen thuis steeds lastiger te verkopen is). Wat mij betreft dus een aansprekend onderwerp.
Het onderwerp werd gepresenteerd door Ronald, welke ervaring heeft met het aanschaffen van de juiste spullen en de werking daarvan. De presentatie begon algemeen met een vergelijking tussen afvullen op fles en op fust. Gewezen werd onder andere op de verschillen in kosten, de draagbaarheid en de hoeveelheden per eenheid. Daarna gaf Ronald een introductie van de verschillende systemen. Daarbij kwamen onder andere soda kegs (ook wel cornelius kegs), bierfusten, 5-liter vaatjes, wegwerpfusten en de ecodraft aan de orde.
Wat betreft 5-liter vaatjes gaf Ronald aan dat dit systeem wat hem betreft niet optimaal werkt. Het plastic tap opzetstuk lekt snel koolzuur, waardoor het duur wordt en de RVS-variant is wel duurzamer, maar erg duur (rond de EUR 70). Wegwerp fusten lijken niet erg praktisch voor de thuisbrouwer, maar worden wel veel gebruikt door beginnende commerciële brouwers.
Ronald had contact gehad met de leverancier van Ecodraft, maar deze had geen proef exemplaren gestuurd waardoor de gebruiksvriendelijkheid en kosten hiervan niet goed beoordeeld konden worden. Ronald wees erop dat thuisbrouwers vaak gebruik maken van soda kegs (deze heten zo omdat ze uit de frisdrank industrie komen). Binnen soda kegs bestaat er een verschil tussen CC (Coca-Cola) en NC (non Coca-Cola), waarbij de CC-fusten wat breder en minder hoog zijn.
Na het bespreken van de verschillende systemen gaf Ronald inzicht in de benodigdheden die nodig zijn voor een tapinstallatie. Vervolgens werd het soda keg systeem wat uitgebreider besproken. Allereerst bestaat dit uit een fust van 2.5 of 5 gallon, waarbij de 2.5 gallon fusten duurder zijn dan de 5 gallon fusten omdat men deze laatste tweedehands aan kan schaffen (bron: brouwmarkt.nl). Een soda keg heeft soms een overdrukventiel op de deksel en sommige versies hebben ook nog een extra aansluiting op de deksel. Wat Ronald betreft is het ontluchtingsventiel handig, maar de extra aansluiting overbodig aangezien deze enkel extra schoonmaakwerkzaamheden oplevert.
Wat betreft de koppelingen is er een verschil tussen de koppelingen voor CC-fusten en NC-fusten. Beide hebben een ander type koppeling. Bij NC-fusten (de variant waar Ronald ervaring mee heeft) hebben de koppelingen voor de CO2 toevoer en het bier verschillende kleuren (respectievelijk grijs en zwart). De NC-koppelingen zijn te verkrijgen met schroefdraad en slangtule. De versie met slangtule is duurder en Ronald geeft aan dat dit in zijn situatie ook overbodig is; op de versie met schroefdraad past zijn slang precies en deze blijft ook onder druk goed zitten.
Na het bespreken van de fusten ging Ronald verder met het koelen. Uiteraard kan de fust in een koelkast worden geplaatst, maar er zijn ook andere varianten mogelijk zoals een waterbadkoeler en een droogkoeler. Bij deze laatste twee staat het bier niet koud, maar wordt dit gekoeld voordat het uit de tapkraan komt. Na het fust en de koeling komt het leidingwerk aan bod. Ronald geeft aan dat ook hier vele verschillen zijn in aansluitingen en dikte. De lengte van de bierleiding is afhankelijk van de temperatuur en het CO2 gehalte van je bier. Uiteindelijk moet je bier met iets meer dan 0 bar uit de tapkraan komen en de bierleiding moet derhalve lang genoeg zijn (= genoeg weerstand hebben) om alle druk weg te nemen voordat het bier uit de kraan vloeit. Hiervoor kan men rekenhulpen gebruiken zoals ook wel op internet te vinden zijn. De lengte hangt bovendien samen met de dikte van de bierleiding (een dunnere bierleiding is meer weerstand en dus een kortere slang). Een thuisbrouwer zal derhalve veelal voor een dunne slang kiezen zodat de lengte beperkt blijft.
Als laatste gaat Ronald nog in op de tapkraan. Hierbij is een keuze tussen een normale kraan of een compensator kraan. Deze laatste heeft een druppelvormige weerstand in de kraan welke de druk reduceert, maar vereist iets meer ervaring in de bediening. Een compensator kraan werkt goed indien bijvoorbeeld de tapleiding te kort is; in dat geval kan men toch goed tappen ondanks de anders te hoge druk. De kranen die direct op het fust gezet kunnen worden (deze worden ook wel verkocht als picknick kranen) vertrouwd Ronald niet, alhoewel hij hier geen directe ervaring mee heeft. Als laatste gaat Ronald nog in op het schoonmaken en geeft aan dat hij het schoonmaakmiddel meestal rondpomp teneinde alles goed te reinigen.
Na deze uitgebreide introductie in het afvullen van bier op fust wordt er – uiteraard – geproefd. Het betreft een zelfgebrouwen Pils van Ronald. Deze wordt zeer positief ontvangen. Een erg lekker biertje met wat Munich mout. Tijdens het drinken is het tijd voor het stellen van vragen. Dit resulteert in een levendige discussie. Wat betreft het mogelijk kopen van spullen geeft Ronald aan dat je het best bij Candirect of TapClean langs kunt gaan (Candirect.de en Tapclean.nl) waarbij ze je helpen met alle benodigde spullen en deze eventueel voor je in elkaar zetten.
Na de pils van Ronald is het tijd voor wat vergelijkend warenonderzoek. Er worden twee weizen uitgedeeld waarbij er geen informatie over het bier wordt gegeven (anders dan dat het een weizen is). Het eerste bier wordt gemiddeld met een 7+ beoordeeld waarbij de banaan in het aroma bij de meeste opvalt en de zoetigheid van het bier. Het tweede bier wordt als minder beoordeeld met een 7-, waarbij wordt opgemerkt dat dit bier een zuurtje heeft welke niet helemaal bij de stijl past. Uiteindelijk blijkt dat beide bieren exact hetzelfde zijn (zelfs het gist is hetzelfde) alleen dat de ene niet op een gecontroleerde temperatuur vergist is en de andere wel. Wat mij betreft een zeer opmerkelijke uitkomst gezien de grote verschillen tussen de bieren!
Na deze opvallende onthulling werd het tijd voor het laatste onderdeel op de agenda; het ruilen van zelfgebrouwen bieren. Onder het genot van nog een drankje (voor mij onder andere nog de pils van Ronald en een IPA van Mark) en in het gezelschap van de aanwezige bierliefhebbers werden bieren uitgewisseld en werd nog gezellig nagepraat waarbij toch steeds weer hetzelfde onderwerp ter sprake kwam: bier!