Door Ronald Opsomer
Het zinderde alweer een tijdje in de Bierkaai app. We wilden duidelijk maar wat graag weer bij elkaar komen. En zo trokken velen op 6 januari naar onze locatie aan de Kattenburgerstraat in Amsterdam.
Zelf was ik redelijk op tijd. Wel zo leuk omdat je dan nog gezellig met elkaar een biertje aan de bar kan doen. Hoe waren jouw feestdagen, thuis gevierd of nog weggeweest en natuurlijk de vraag of je nog gebrouwen hebt. Een grap hier, een grap daar. Je kent het wel. Gewoon lekker ontspannen sfeer dus.
Het programma begon natuurlijk met het voorstellen en vooral welkom heten van de mensen die voor het eerst langskomen. Dat waren er redelijk wat omdat de cursisten van de korte brouwcursus deze avond ook voor het eerst aanwezig waren. Er moesten dan ook regelmatig extra stoelen bijgezet worden. Na de mededelingen zijn wij van start gegaan met het vaste januariprogramma: de Pubquiz, met voor de winnaar een lekkere prijs. Gelukkig waren er ook ‘natte’ vragen over bier dat we ter plekke moesten inschatten: ‘Is dit Westmalle tripel, Affligem tripel of Hertog Jan tripel’? Aan het einde van de pubquiz hebben we uiteraard de antwoorden doorgenomen en heeft de winnaar, Peter Hildering, een lekker biertje (Val-Dieu, Excellence 12%) in ontvangst kunnen nemen. Chapeau voor de organisator, het was weer erg leuk en natuurlijk gefeliciteerd voor Peter.
Vervolgens heeft Katy ons meegenomen in de mythes en de waarheden omtrent alcohol en het gebruik daarvan. Aan de hand van een stelling die iets met alcohol te maken had, met daarbij een aantal mogelijke antwoorden, werd ieder deelonderwerp vakkundig, maar vooral vol met humor behandeld. Wat is de functie van een aperitief, ga je van het drinken van alcohol meer eten? Katy eindigde met de vraag vanaf welke dag in de zwangerschap alcohol schadelijk wordt. Het antwoord is natuurlijk dag één en verklaarde vervolgens dat dat de reden is dat ze de komende tijd alleen alcoholvrij zal drinken. Gefeliciteerd van iedereen en we hopen dat jullie een goede zwangerschap mogen hebben.
Als Bier-van-de-maand diende het bier dat door de cursisten van de brouwcursus is gebrouwen. Een Spéciale belge met wat subtiel gember en korianderzaad. Dat het een geslaagd bier is geworden bleek na afloop wel. Het vaatje was binnen de kortste keren leeg.
Na afloop was er nog ruim de tijd om elkaars brouwsels te proeven, vragen te stellen en om gewoon gezellig met elkaar wat te drinken. Iedereen die aanwezig is geweest: bedankt voor de sfeer. Ik vond het weer een geweldige avond en kijk alweer uit naar de volgende Bierkaaiavond op 3 februari. Tot dan!
Ja, we mochten weer:
Na een paar maanden online-meetings mochten we in februari weer naar de Poort. Wel met een aangepast schema, want de horeca (en de Poort dus ook) moeten nog steeds eerder dicht. Dus waren de dames van de Poort een uurtje eerder aanwezig en was er al inloop op 19:00.
We begonnen strak op tijd met een korte introductie van de avond om direct ruimte te maken voor Bierkaai-lid Peter Hildering, die ons meenam op een historische ontdekkingstocht langs de onbekendere bieren van Duitsland, die – zo leerden wij – niet allemaal meer in huidig Duitsland liggen. Een deel van historisch Duitsland (Pruisen) ligt namelijk sinds de wereldoorlogen in Polen omdat er nog al wat grenslijnen zijn opgeschoven. Dat gaf een wat bijzondere verwijzing, zoals hieronder te zien is.
Ook opvallend is dat bij Duits bier wellicht al snel gedacht wordt aan de grote pullen Oktoberfest bier, maar Peter vestigde de aandacht op de vele bierstijlen – ondergistend, maar ook bovengistend – die de historie kenmerkte.
De Bierkaai zou de Bierkaai niet zijn als we niet ook wat te proeven zouden hebben van de bieren die besproken waren. De Bierkaai had een Münster Alt en een Leipziger Gose geregeld om het verhaal van Peter te ondersteunen.
Bijzonder was in ieder geval de constatering dat veel rondom bier meer te maken heeft met een goed verhaal dan met de werkelijkheid. Zo vertelde Peter uitgebreid over het Reinheidsgebot dat in tegenstelling tot wat veel mensen verwachten als term al helemaal niet zo oud is, in het verleden best veel wijzigingen heeft gekend en dat al in 1551 koriander en laurier werden toegestaan en later ook nog wel andere kruiden.
Het Bierverbond deed ook nog een duit in het zakje door een eigen brouwsel Kulmbacher mee te nemen. Tot blijdschap van een ieder was er ook nog een fles van het Bierverbond om mee naar huis te nemen.
We vervolgden de avond met het uitreiken van de jaarlijkse Bierkaai Quiz prijs aan Wolter en daarna mocht Peter Hildering weer even aan het woord om het wedstrijdbier aan te kondigen: Grodziskie. We verzamelen de inzendingen in oktober en de uitreiking van de wedstrijd is tijdens de ledenbijeenkomst van november. Na de brouwvragen was er nog even de gelegenheid om elkaar te spreken alvorens de dames an de Poort ons vriendelijk doch beslist om 22:00u het pand lieten verlaten.
Volle bak
Ondanks de voortdurende Corona-regels met codes en afstand houden, was het weer eens ouderwets vol in de Poort. Het programma was er ook naar: leren over oxidatie en hoe te voorkomen, bierproeverij van Duitse bieren, een Zuid-Amerikaans biertje van de maand en wat losse onderwerpen als de inventarisatie van een excursie volgend jaar en nog een laatste oproep voor het adventkrat. In de hoek stickerde Marc de verschillende inzendingen voor de jaarlijkse brouwwedstrijd; komende weken gaat de jury proeven, wikken en wegen; de uitreiking is op 10 december 2021, de volgende ledenavond.
Tommy had de eer de avond aan elkaar te praten en al snel kondigde hij Emiel aan.
Oxidatie
Emiel nam ons mee in de achtergronden van de oxidatie. Oxidatie is een chemische reactie waarbij een stof (de reductor) elektronen afstaat aan een andere stof (de oxidator), meestal zuurstof (oxygenium). En hoewel het vaak een negatieve klank heeft, zijn we volgens Emiel ook soms blij met oxidatie, bijvoorbeeld bij vatlagering en flesveroudering, waar we specifiek willen dat het bier oxideert. Denk bijvoorbeeld aan Lambic/Geuze, Barrel Aging en Donkere, hoog alcoholische bieren. Langzaam en gecontroleerd en dan vinden we het bier er lekker door worden.
Andere smaakafwijkingen door oxidatie werden ook benoemd die (meestal) ongewenst zijn. En hoe die in het bier komen en via welke grondstof:
Lipiden: Papier, natte krant, soms metalig
Melanoïdinen: Sherry- / Port- / Madeiratonen
Alcohol: Zoetig, toffee, amandel (veel bronnen claimen dat hier de papiersmaak vandaan komt, maar dat zijn andere aldehyden)
Mout Fenolen / Hop polyfenolen: Afname smaak/geur, wrang
Hopoliën: Grassig, houtachtig
Hopzuren: Valeriaanzuur (kaas, zweetsokken), boterzuur (kots)
Overige/onbekend: Kattenpis, zwarte bessen, leerachtig
Er werden veel manieren verteld wat je kunt doen om oxidatie zo veel mogelijk te voorkomen, gesplitst naar warme oxidatie (tijdens maischen, koken en koelen), koude oxidatie: bij gisten (plastic vaten), lageren (hoe een lagervat te purgen), transport (siliconenslangen in plaats van PVC) en bij het bottelen. Met nog wat tips in de vorm van additieven die, omdat ze antioxidanten zijn, sneller de zuurstof kunnen binden dan dat de oxidatiesmaak zich kan ontwikkelen. Mooie afsluiter kwam van Edwin die een demo gaf van zijn speciaal gemaakte waterslot, waarmee na de hoofdvergisting anderhalve liter CO2 opgevangen kon worden om te voorkomen dat bij een cold-crash zuurstof wordt aangetrokken doordat er een onderdruk in het vat komt door de lage temperatuur.
Bierproeverij
Tommy was speciaal voor de avond naar Duitsland gereden om voor de leden een drietal bieren op de kop te tikken. Het werden een Rothaus, een Kölsch en een Märzen, die volgens de BKG geen eigen bierstijl is, maar valt onder de Oktoberfest bieren. Gelukkig voor de leden die nog veilig naar huis moesten, werden de bieren gewoon in de kleine proefglaasjes aangeboden en niet in de gebruikelijke halve liter pullen. De Poort heeft een aantal flesjes bemachtigd voor de verkoop zodat leden er later nog eens van te kunnen genieten.
Bier van de maand
Jan Rube (Mokums Mout) liet ons kennismaken met een van hun bieren , de Caliente Tripel XXX, die zij speciaal brouwen voor en ontwikkeld hebben met de Latino foodtruck “Caliente”. Het bier is gebaseerd op een klassieke Belgische tripel, maar met een Latin twist doordat er koriander en citroenschil aan is toegevoegd.
Jan raadde de leden aan het bier later nog eens te drinken met een van de pittige gerechten van Caliente zelf.
Caliente Tripel XXX is een fris kruidige tripel met een zachte afdronk. Perfect bij een pittige taco. Alcoholpercentage: 8,1%, Bitterheid (IBU): 23.
Na een korte inventarisatie over het idee om met de leden weer eens een excursie te doen naar een brouwerij, nog een aankondiging over de ledenavond van 10 december 2021 met het ruilen van de adventbieren voor de deelnemers aan het adventkrat (wil je nog meedoen? Meld je bij Marc) sloten we de avond gezellig af met de meegebrachte bieren en de hapjes van de Poort.
Select gezelschap
De zomerperiode is begonnen en dat was te merken; met een kleine groep gingen we de ledenbijeenkomst van juli in.
Marc is vanavond de host van de avond en opent met de gebruikelijke mededelingen. Het uitje bij Duits en Laurent komt langs samen met een paar foto’s. De bieren worden uitstekend genoemd, daar was iedereen die erbij was het over eens!
Ook de datum en locatie van de Brouwdag 2019 is bekend. We gaan op zaterdag 14 september brouwen op de Dijk in Volendam. Alle leden krijgen nog een e-mail met alle ins-en-outs. Zet hem vast in je agenda.
Op zaterdag juli is het ONK in Nieuw-Vennep, georganiseerd door ‘t Wort Wat! Er zijn helaas geen Bierkaaiers in de prijzen gevallen, maar er waren genoeg Bierkaaiers op het Hoppig festival, erg gezellig!
Bier van de maand
Emiel heeft wederom een bier van de maand gebrouwen, dit keer een Three Shilling Ale (Scottish Export Ale). Emiel geeft tekst en uitleg over het bier, wat wij ondertussen uiteraard aan het proeven zijn.
“De smaak is voornamelijk moutig, maar niet overdreven. Initiële zoetheid is meestal geaccentueerd door karamellisatie. Hints van gebrande mout of rooksmaak kunnen aanwezig zijn. Hop smaken en bitterheid zijn medium-laag, moutindruk domineren. Diacetyl is niet of minimaal aanwezig. Meestal een granige, droge afdronk door gebruik van kleine hoeveelheden geroosterde gerst.”
Nou daar is niets over gelogen, de omschrijving klopt als een bus! Bedankt voor het brouwen van dit mooie bier, wat gedurende de avond nog gretig aftrek vond.
Bier in de wereld
We hebben vanavond twee verhalen-vertellers bereid gevonden om hun bijzondere vakantiebestemmingen en de daarbij behorende bierverhalen te bespreken met on. Peter Hildering vertelt over zijn reis vaan Litouwen en Rusland en Emiel Rombach vertelt over bieren in Zuid Afrika en dan met name het Kaap gebied.
De mannen hebben een mooie presentatie in elkaar gezet boordevol mooie beelden en teksten met veel humor. Zeer vermakelijk! We hebben veel geleerd over de biermarkten, biertypen en gewoonten in respectievelijk Rusland en Zuid Afrika. Bedankt voor jullie bijdrage!
Parti-gyle
Jan Dre vertelt e.e.a. over het begrip Parti-gyle. Ron Pattinson had het er een paar maanden terug al veelvuldig over hoe deze brouwmethode werd toegepast in het V.K., eeuwen geleden. En nog steeds!
Voor de gein heeft Jan Dre zijn batch na het maischen ook eens gesplitst om er met één brouwsessie twee totaal verschillende bieren mee te maken. Er kwam een Saison en een Quadrupel uit, welke beiden geproefd werden. Het was in dit geval niet zozeer de bedoeling dat je kon proeven dat beide bieren uit één moutstort kwamen, maar meer dat je enorm kunt variëren met een parti-gyle.
“Ga vooral niet rekenen om de cijfertjes te laten kloppen. Ga freestylen!” is het devies. Rekenen is lastig en op gevoel brouwen is eigenlijk best relaxed. Het wordt immers altijd bier. Er ontstaan toch veel vragen. Jan Roos: “Ik heb er geen vertrouwen in hoor, hoe krijg je nu een lekker bier uit zo’n tweede running?”
Er is maar één manier om te ontdekken of het iets leuks kan toevoegen aan je hobby: proberen. Kijk eens wat video’s, pak eens een extra pannetje en probeer eens wat. Ik ben zeer benieuwd of jullie er lol aan kunnen beleven, ik vond het erg leuk en ga zeker vaker Parti-gylen!
Zomerstop
De zomerstop van De Bierkaai is ingegaan, op vrijdag 6 september 2019 zijn de deuren van De Poort weer voor ons geopend. Leuk als je er weer bij bent en nog leuker als je een lekker vakantiebier mee hebt genomen om te laten proeven!
Fijne zomer allemaal!
Spreker Ron Pattinson
Voorzitter Hans U de Jong had het weer goed geregeld: de onuitputtelijk spreker, schrijver van bierboeken, bierblogger en totaalkenner van de Britse biergeschiedenis, Ron Pattinson was uitgenodigd.
Het bleef zoals het in de aankondiging stond, niet alleen bij het verduidelijken van het verschil tussen een Porter en Stout, maar over nagenoeg alle Britse bierstijlen had Ron een een verhaaltje te vertellen. Omdat Ron net zo kort van stof is als Hans (ahum) werd het een compleet overzicht van de Britse bierhistorie.
Tip van de sluier over de naam ‘Wee Heavy’: Wee staat voor klein omdat dit bier verkocht werd in kleinere flessen en heavy voor, uh, ja, wat meer alcohol dus.
Veel geschiedenis kwam voorbij, waarbij het voornamelijk duidelijk was dat bieren tot 1950 waarschijnlijk op geen enkele manier smaakten als de Britse bieren die nu te koop zijn. Sommige bieren werden gehopt tot de bizarre waarde van 150 IBU, puur voor houdbaarheid. Brouwerijen maakten van 1 batch meerdere biersoorten, het zogeheten ‘parti-gyle-brewing’ (geen typfout). De wort wordt hierbij op verschillende manieren gekookt, waarna de verschillende soorten weer worden gemixt om verschillende bierstijlen te krijgen. Fuller’s is volgens Ron de enige commerciële brouwer die dat nog steeds zo doet.
Nog een weetje volgens Ron: de naam Porter komt volgens hem van de ticketporters (kaartjesknippers en sjouwers) in London die aan het eind van hun werk een biertje verdienden. Zijn we daar ook weer uit.
Het was een lang, maar goed verhaal, gelardeerd met fijne droge Engelse humor. Volgens mij heeft hij in dik een uur bijna alle Britse biersoorten voorbij laten komen: porter, stout, east india porter, oatmeal stout, milk stout, natuurlijk de pale ale, india pale ale (grote kans dat de originele IPA’s bieren waren die 12 maanden gelagerd werden met een fijne Brett vergisting: knisperend droog zodat de bacteriën niets meer te eten hadden), brown ale, scotch ale en natuurlijk de wee heavy.
Wil je dus meer weten over de geschiedenis van Britse bieren dan zou ik simpelweg een van zijn boeken kopen.
Bier van de maand door het Bierverbond
Gert van het Bierverbond, deze keer zonder Theo, had voor ons een heerlijk bier van de maand meegenomen. Het was de Bombay; een heerlijk frisse en hagelstrakke IPL, ook wel bekend als een Indian Pale Lager. Het Bierverbond heeft een duidelijke lijn in hun bieren: ze brouwen alleen ondergisters! En dat levert natuurlijk mooie gebalanceerde bieren op waarvan Gert dus een hele keg mee had. Dat mogen ze vaker doen bij het Bierverbond!
Wie van leden heeft tijd en zin om ook ‘s een bier van de maand te brouwen? En (als je dat natuurlijk wil) een proefrapport van alle aanwezige leden te krijgen? Don’t be shy, geef je op bij info@debierkaai.net
Ondergetekende moest de volgende dag een kleine spionageactie bij ‘t Wort Wat volbrengen (omdat we in 2020 de ONK gaan organiseren en zij nu de voorbereidingen voor 2019 doen). Na het proeven van Wolter zijn prijswinnende Schwarz was het huiswaarts. Het bleef waarschijnlijk nog lang onrustig in de Poort…