Vrijdag 3 november, het is weer Bierkaai-avond!
Een spannende voor mij, ik heb voor deze avond het “Bier Van De Maand” aangeleverd, ook heb ik voor de proeverij, via via, 3 jaargangen “van der Pek” van Mokum’s Mout gescoord. En dan moest ik ook nog presenteren! We beginnen heel onopvallend iets later. Dit omdat 1 van de hoofdrolspelers van de avond had aangegeven iets later te komen. 3 (soon to be) nieuwe leden stellen zichzelf voor en zo zijn we al snel aan mijn BVDM toe, mijn stout waarin tijdens de vergisting een kilo vliespinda’s is gegooid. Gelukkig valt hij in de smaak en Yes!, daar komt de “laatkomer” binnen! Net op tijd voor de prijsuitreiking van de brouwwedstrijd. Dit jaar moest er een Dunkelweizen worden gebrouwen.
Gelukkig is ook dit jaar Ronald Opsomer weer de showmaster en hij neemt ons met een wervelende show mee op weg naar de bekendmaking van de winnaar. Dit jaar mag Jan Rube de felbegeerde Bierkaai wisseltap mee naar huis nemen! Hopelijk heeft hij er een mooi plekje voor! 😉
Van der Pek
Dan is de bierproeverij van de Quadrupel “van der Pek” van Mokum’s mout aan de beurt. Jan Rube van Mokum’s mout laat ons tijdens zijn presentatie de 3 jaargangen proeven, van nieuw naar oud: 2019 / 2018 / 2017. Over de eerste 2 wordt getwist. De één vindt 2019 lekkerder, de ander 2018. Maar in de versie van 2017 zit een onbedoeld zuurtje. Dat is jammer, maar ook wel vermakelijk!
Jan zat zo lekker op de presentatie-tafel, dat hij zin had om de presentatie over te nemen. Er werden brouwvragen gesteld en beantwoord en daarmee kwamen we toe aan het afronden van het officiële deel van de avond, Tijdens het napraten werden er nog heel wat Pinda stoutjes en andere bieren gedronken en geruid.
Volgende maand
Volgende keer is het 1 December, DE inleverdatum van de adventkrat. Volgens mij staan we op 20 leden die bier aanleveren. Dus als je nog mee wilt doen? Geef je snel op bij Bram!!!
Ook is 1 December de jaarlijkse “Het Legen Der Vaten” avond, dus neem je restjes mee, dan maken we er met elkaar weer een leuke avond van!
Tommy Boeren
Vrijdagavond, dat betekent ongeveer 25% kans op een Bierkaai-avond. Check!
Na de mededelingen van Bram is het de beurt aan Rick. Hij neemt ons mee in Biertypen en het komen en gaan ervan, onder andere door invloed van de markt. Rick is al lange tijd actief in de bierwereld en viert dit jaar zijn 25 jarig jubileum bij Bier&Co. Eind jaren 80 was dit obscure bierclubje vooral bezig met lekkere biertjes uit België smokkelen om ze te nuttigen met vrienden en later de lokale krakerscafé’s te voorzien. Volgens eigen zeggen het begin van een groot avontuur, want sindsdien zijn ze uitgegroeid tot een van Europa’s grootste importeurs!
Biertypen
Oke, biertypen dus. Vroeger was er veelal een geografische aanduiding (bijv. Plzeň) waaraan je een bier kon herkennen. De meesten van ons weten wel aardig hoe het moderne biertypenstelsel in elkaar steekt, maar Rick slaat het nog even plat. Een biertype is een groep van bieren die qua aroma, smaak, uiterlijk en bereidingswijze sterke gelijkenissen vertonen en overeenkomsten hebben in ranges van kleur, bitterheid, CO₂ en alcoholpercentage. Toch nog een hele zin, maar je denkt inderdaad meteen: klopt! Maar oké, nog iets platter: Biertypen zijn dus groepen van bieren die ‘bij elkaar horen’.
Belangrijke opmerking van Rick is dat biertypen weliswaar keurig zijn gedocumenteerd, onder andere door Michael Jackson (The World Guide To Beer) en Derek Walsh (Biertypengids), maar biertypen komen en gaan en zijn aan verandering onderhevig. Zo hebben we allemaal al eens iets gehoord over ‘verloren bieren’ (boek van Roel Mulder, we hebben er zelfs een keer de brouwwedstrijd aan gekoppeld) en kon je de Milkshake IPA die je gebrouwd had voor het ONK alleen maar in de vrije klasse kwijt, want dat is nog geen officieel BKG biertype.
Proeven
In het verhaal dat Rick, overigens op een zeer humoristische en dus vermakelijke wijze, houdt worden een paar biertypen uitgelicht die we ook mogen proeven. We beginnen rustig, dus eerst maar eens een non alcoholic bier: Van Moll Wanderlust.Alcohol is niet altijd nodig of gewenst, dus een low- of non alcoholic biertje is prettig om erbij te hebben.
Razend populair en deze ontwikkeling zorgt er ook voor dat het kwalitatief steeds beter nog, al deed Rick onze ogen openen: tien jaar geleden hadden we dit bier allemaal ronduit goor gevonden! Ik denk dat we hem wel een beetje gelijk moeten geven, het heeft gewoon wat tijd nodig.
En thuis kunnen we dit inmiddels ook, al is het beperkt. Er zijn gisten op de markt die nauwelijks alcohol produceren en waarmee je dus prima een low alcohol biertje kunt brouwen. Ik ben benieuwd wie het doorzettingsvermogen heeft om een mooie dry-january homebrew te maken: Mini-challenge!
Dan is het de beurt aan een NEIPA, Blurred Lines van Jopen. Ik denk dat bijna iedereen dit biertje al eens eerder gedronken had. Rick vertelt over de ontwikkeling van de IPA naar NEIPA naar Milkshake IPA’s. De kracht van hop heeft vele brouwers geinspireerd tot het brouwen van fantastische bieren, die vooral in de beginperiode vele drinkers een ‘jaw drop’ bezorgde.
Leuk om te zien dat in de presentatie van Rick zelfs onze eigen Mark Henke nog gequote werd! Dat maakt De Bierkaai toch weer een vereniging om trots op te zijn.
Het volgende biertype is de sour en kettle sour. Zuur is een waarschuwing van Moeder Natuur en natuurlijk gezien niet voor iedereen meteen lekker. Maar zuur in combinatie met fruit kan ook fris of complex zijn. En dat spreekt bierliefhebbers wel aan, want op een hete zomerdag is zo’n fris lichtzurig bier toch wel erg lekker, als is het maar voor de afwisseling.
Dan proeven we een Brut IPA. Een variant op de gewone IPA waar het verschil in de gist zit. Een champagnegist om precies te zijn. We hebben aan dit biertype al eerder een Bierkaai-bijeenkomst gewijd waar we al geproefd hebben en enkele brouwers zijn ermee aan de gang gegaan. Door het toevoegen van enzymen kan dit bier echt kurkdroog worden met soms zelfs een SVG wat eindigt onder de 1000!
Als afsluiter krijgen we nog een pastry stout voor de kiezen, een collab van de Moersleutel en Ritual Lab (I). De ‘Common ground banana pastry inspired stout’, wat inderdaad een vloeibare bananentaart met karamel, chocolade en koffie in een glas is, met 12% alcohol. Op zijn tijd een lekker snoepje dus! In dit bier zit geen lactose, maar er zijn pastry stouts waar meer lactose dan hop in zit, aldus Rick.
Veder gaat het nog over de biermarkt, waar Rick natuurlijk alles van weet. We hebben een leuk verhaal gehoord van Rick met grappige anekdotes en leuke discussies tussendoor. Bedankt!
Bier van de maand
Zoals in de titel aan aangegeven: de bok is los! Want het is inmiddels oktober en dan is het tijd voor bokbier. Lucas heeft goed vooruitgedacht om vandaag zijn bokbier te kunnen laten proeven. Het is een mooie bok geworden met rookmout en zoals het hoort een ondergist, die zo’n 9% alcohol opleverde. Dat maakt het feitelijk een dubbelbok, want het alcoholpercentage ligt boven de 7,5%. Nugget hop voor een bittertje als tegenhanger van de karamel, mooi gebalanceerd. Complimenten Lucas!
Zoals altijd was het weer een gezellige en leerzame avond en hebben we weer lekkere bieren geproefd. De volgende bijeenkomst is op 3 november 2023.
Blijf brouwen!
Op een zonnige zaterdagochtend, 20 mei 2023, verzamelden de leden van de Bierkaai uit Amsterdam zich vol enthousiasme voor een bijzonder bierfestival-uitje naar de Kaapse Brouwers in Rotterdam. Met een groep van 17 vrouw/man beloofde een dag vol bierproeverijen, workshops en gezelligheid te worden.
De eerste activiteit op het programma was een avontuurlijke en soms wilde rondvaart met de watertaxi door de Rotterdamse haven. Het werd een prachtige tocht, aangevuld met leuke informatie van de schipper. We voeren langs imposante schepen en indrukwekkende gebouwen haveninstallaties en arriveerden op de bestemming: Keilehaven, halte nummer 81 van de watertaxi.
Het festival was op het terrein en in het gebouw van Brutus, een kunstcentrum waar we ook nog wat kunst konden bewonderen. De sfeer was gezellig en ontspannen.
Na onze eerste bieren kreeg een deel van de groep een masterclass Barrel Aged door Yves; een brouwer die in het verleden bij 3 Fonteinen heeft gewerkt en daar veel kennis heeft opgedaan over het op vat zetten van bier. Sinds 2021 werkt hij bij Kaapse waar hij de barrel aged specialist is. Ook liet Yves ons een paar fijne bieren proeven die op hout waren gerijpt. Zo konden we met zijn uitleg en een vol glas goed proeven wat de uitwerking van de verschillende soorten hout en houtbehandeling zijn.
Het was weer tijd voor een biertje op het festival! Een aantal van deze brouwerijen waren Senses Brewing (Frankrijk), Jopen (Nederland), Dok Brewing Co. (België), La Pirata Brewing (Spanje), The Kernel (Verenigd Koninkrijk), Buddelship (Duitsland), Laugar (Spanje), L’Ermitage Nanobrasserie Brussels (België), Brussels Beer Project (België), Cantina Errante (Italië) en Sleeping Village (Noorwegen). Het aanbod was lekker divers en bood voor elk wat wils. De zon stond hoog aan de hemel en lachte ons toe, perfect weer voor het proeven van verfrissende brouwsels. En laten we eerlijk zijn, niets smaakt beter dan een koud biertje onder een stralende zon. De sfeer zat er al goed in en onze smaakpapillen werden flink bediend. En alle bieren 1 muntje, daar worden de Hollanders blij van 😉
In de middag kregen de groep de lang verwachte en boeiende rondleiding door de brouwerij, waarbij we het brouwproces van dichtbij konden ervaren. Er was veel ruimte voor vragen en interactie, wat de rondleiding extra interessant maakte. Hoofdbrouwer Etienne Vermeulen nam alle tijd om zoveel mogelijk te vertellen. Geen geheimen bij de Kaapse en dat vinden wij hobbybrouwers natuurlijk super.
Hij liet ons kennismaken met de geavanceerde analyse-apparatuur die ze gebruiken en voerde zelfs een force test uit, een test waarmee je in de toekomst kunt kijken (ja, echt waar!). Etienne gaf ons ook een handige tip voor het geval we geen diastatische gist wilden gebruiken: glucoamylases zijn je vrienden, want die zijn niet vatbaar voor infecties.
Ook waren er bieren van de Kaapse te drinken en kregen we de meest verse IPA die je kunt bedenken: direct uit het lagervat. In een woord heerlijk.
Het bierfestival-uitje van de Bierkaai naar de Kaapse Brouwers was een doorslaand succes. De combinatie van de rondvaart door de Rotterdamse haven, de leuke en interessante rondleiding in de brouwerij, de leerzame workshops en de diverse bieren maakte het een onvergetelijke dag voor alle deelnemers. Met nieuwe kennis en smaakervaringen keerden ze voldaan terug naar Amsterdam, vol enthousiasme om zelf weer aan de slag gaan.
Vrijdagavond, Kattenburg Amsterdam. Er klinkt geroezemoes en gezelligheid in de straat, dan weet je al hoe laat het is. Bierkaai-tijd! Aftrappen met een biertje en wat kletsen met iedereen, dat is hoe we het graag doen bij De Bierkaai.
We starten iets later en hebben een volle agenda; de komende activiteiten worden besproken zoals het uitje naar Kaapse, het ONK en de brouwdag.
Paul heeft weer een interessante bijdrage en vertelt over zijn Hopwater 1.0, een waar alcoholvrij bier. Dat is een hele kunst als hobbybrouwer. Door op hoge temperatuur te maischen weet Paul de beta- en alfa-amylase te foppen en zodoende een eigenlijk weinig vergistbaar wort te brouwen, wat resulteert in een promillage van 0,4%. We mogen proeven!
Voor een versie 1.0 lang niet slecht, al zijn er een hoop vragen en is er discussie. Daar houden we van, want daar leren we tenslotte van. Er komende zeker opvolgende versies van Hopwater, we volgen je met grote interesse Paul. Erg bedankt voor jouw input weer!
Dan proeven we het bier van Breughem: Zoentje.
Dit is het bier dat we bij benadering gaan brouwen op de brouwdag (toch?) Ik vond het persoonlijk niet een heel erg lekker of bijzonder bier, maar dat kan aan mij liggen. We kunnen het op de brouwdag vast beter! 😉
Volgende item: meten. Emiel heeft de encyclopedie deel 1 tot en met 23 erbij gepakt zich ingelezen over de verschillende meetmethodes en meet eenheden. Eigenlijk meten we allemaal met S.G. (Specific Gravity) en/of met graden Brix. Je kunt door tussentijdse meetmomenten tijdens je brouwdag in te lassen tussentijds bijsturen als dat nodig is. Te hoog S.G.? Wat water toevoegen of korter koken. Te laag S.G.? Beetje suiker toevoegen of een half uurtje langer koken.
We merken op in de discussie dat iedereen het op zijn eigen manier doet. Sommigen meten wel 6 keer, anderen alleen vlak voor de vergisting. Het is maar net wat je werkwijze is en hoe belangrijk je de metingen vindt. Want wat doe je met je resultaten? Vergelijk je met de vorige brouwdag? Check je alleen of je volgens je brouwsoftware de juiste waarden haalt en geloof je het verder wel?
Hoe dan ook, leuk om te weten dat iedereen er anders mee omgaat en dat er vroeger andere methoden werden gebruikt en in verschillende vervaardigingen verschillende meetmethoden.
We zijn dol op gadgets, en Emiel heeft de hele mikmak mee: van bellenteller tot refractometer en van hydrometer tot een heuse Anton Paar Easy Dens. (nou ja op een plaatje dan) En dat is pas het begin, want ook de drijvende hydrometers voor in of op het gistvat worden nog even besproken. Er zijn veel brouwers die ervaring hebben met deze dobbers, dus ervaringen worden uitgewisseld. Wat ik ervan heb onthouden is dat de Tilt het fijnste werkt, maar helaas ook wat aan de prijs is.
Tot slot heeft Emiel nog een paar bruikbare meet-tips, erg handig!
Ook de brouwtips van de leden zijn bruikbaar. Edward vertelt hoe je met beperkte brouwruimte slim kunt koelen met behulp van ijs zonder dat je hele appartementje vol met lekkende slangen ligt en Bram vertelt nog iets over de al eerder besproken Tilt in combinatie met Brewfather brouwsoftware.
Dan proeven we nog een bier van Theo en Gert. Zij hebben een bier gebrouwen waar een afwijking in de smaak zit, zij willen graag weten wat wij er van vinden en waar de oorzaak van de afwijking vandaan zou kunnen komen.
Door het geven van wat context en de bevindingen van de proevers lijkt het uit te komen op een slepende vergisting door temperatuurschommelingen tijdens de vergisting. Zo zie je maar weer: meten is weten!
En natuurlijk het bier van de maand dat door Emiel werd gebrouwen. In slechts twee weken tijd van korrel tot borrel! Mede door de Kveik gist werd dit Turbooooo-bier in razend tempo vergist en smaakte het uitstekend. Dank dank dank aan alle bijdragen van deze weer supergezellige avond.
Veel plezier aan hen die op 20 mei naar Rotterdam afreizen en anders tot 9 juni op de volgende ledenavond.
Blijf brouwen!
Op het eerste gezicht leek de bijeenkomst van deze maand wat vlak te worden; we gaan Heineken proeven. Nou eens kijken wie daar warm voor lopen, biersnobs als we zijn. De opkomst was dik in orde, weer een prima zaaltje gevuld. En al snel bleek het programma meer te zijn dan alleen de genoemde Heineken proeverij, want “Chemie in de brouwerij” spreekt tot de verbeelding!
Na wat mededelingen van algemeen nut neemt Paul ons mee in zijn wereld, die van chemie. Nu weten we allemaal van de middelbare school nog wel ìets van scheikunde, iets met H-tjes, O-tjes, Cl-etjes en natuurlijk C-tjes. Bolletjes en stokjes en natuurlijk die tabel, hoe heet ie ook alweer?
Er zijn niet veel middelbare school scholieren die een vervolgopleiding of beroep kiezen waar kennis van chemie van belang is, ja in Brabant misschien. Sterker nog, ik vermoed dat er veel leerlingen waren die niet konden wachten op de dag dat ze scheikunde konden laten vallen.
Zo niet onze Paul. Deze kerel vind chemie te gek, en eigenlijk is dat ook zo. Het heet immers niet voor niets Chemie. Maar alle gekheid, het is natuurlijk wonderlijk interessant om eens een kijkje te nemen onder de motorkap van het leven. Want dat is het eigenlijk. De mooie metafoor dat Max Verstappen ook niet precies weet hoe de techniek van zijn bolide werkt, maar er wel heel hard rondjes mee kan rijden was treffend. Wat wij als thuisbrouwers doen is niet anders. We weten wel wat er gebeurt als we inmaïschen, maar eigenlijk alleen het resultaat. Het chemische proces is niet altijd even helder, laat staan de details.
Paul neemt ons mee en legt uit hoe moleculen elektronen van elkaar lenen en daardoor andere eigenschappen krijgen. We lopen wat eenvoudige schema’s en structuren door en wat zijn nu eigenlijk fenolen?
“Is iedereen er nog bij?” “Ja hoor, ga door, ga door!”. Als we bij de moutsuikers aangekomen zijn herkent Tommy de structuur: “Hé dat hadden Hans en ik laatst ook op onze brouwdag!” “HO HO HO en daarna OH OH”. De hilarische anekdote waarop hij een veel te grote moutstort beschreef was messcherp.
De (passie voor) chemie heb je duidelijk overgebracht Paul, al was het voor de meesten boven de pet. Maar dat geeft niet want het gaat niet om het haarfijn begrijpen, meer om de strekking van het verhaal. Mensen houd je vast: er komt wellicht een tweede deel chemie!
Dan de proeverij: Heineken 1911 Gerstebier. Bart brouwde dit bier aan de hand van een origineel oud recept dat hij bij wijlen Hans U. de Jong opgeduikeld had. Deze man hád me een partij brouwboeken. Er moesten een paar aannames gedaan worden en wat eigen inbreng, maar het Gerstebier kwam er. Een donker bier met wat tweeschijn en een zijdezachte smaak. Erg verfijnd en zeer doordrinkbaar. Een geslaagd bier, ik ben benieuwd of er leden zijn die het ook willen gaan brouwen. Het recept deelt Bart graag met je.
Vervolgens de brouwwedstrijd. Je hebt er nog even de tijd voor en je kunt een paar keer oefenen. Een Dunkelweizen. Een beschreven bierstijl: De moutstort bevat 50% tarwe en 50% gerst, met uitschieters tot 70% tarwe. Onder de 50% tarwe kan niet, volgens het Reinheitsgebot moet een Weizen namelijk 50% tarwe bevatten. En gebruik Beierse gist. De Caramouten moeten kleur, smaak en kruidigheid geven. Ik vermoed dat de grootste uitdaging gaat zitten in de schuimkraag, deze moet romig aanvoelen en een goede dichtheid hebben. Inleveren op de ledenavond in oktober.
Maar er werd meer geproefd. We gingen terug in de tijd naar de jaren van Gruitbier, Hoppenbier, Kuitbier en Gerstebier. Er werden een paar mooie bieren geschonken, te beginnen met een Wild Ale met gruit van Johannes Bier. Met Alkmaarse gist afkomstig van geplukte bijvoet heeft Jan een interessant bier gebrouwen. Een bier wat duidelijk in ontwikkeling is en met tussenpozen geproefd moet gaan worden om te leren wat de gruit en de wilde gist ondergaan.
Daarna volgt het bekende Hoppenbier van Jopen, het Kuitbier van Naeckte brouwers en het Gerstebier van Klein Duimpje. Leuk om zo al die oude bierstijlen te proeven, zij hebben gezorgd voor inspiratie voor de brouwers van nu.
Het was weer een gezellige avond met lekkere biertjes, ook tijdens de borrel na afloop.
Tot volgende maand en blijf brouwen!
